Próba i przemiana, ks. Jan Machniak


Wielki Post, który rozpoczęliśmy w Środę Popielcową obrzędem posypania głów popiołem na znak pokuty, wprowadza nas w liturgiczny okres przygotowania do Wielkanocy. Czas 40 dni, ponieważ tyle trwa Wielki Post, jest echem 40 dni spędzonych przez Pana Jezusa na pustyni przed rozpoczęciem publicznej działalności. Sześć kolejnych niedziel poprowadzi nas przez największe tajemnice naszej wiary. Będziemy na nowo poznawali Chrystusa i samych siebie w świetle wiary w Tego, który jest naszym Zbawicielem.

Fioletowy kolor szat liturgicznych zachęca do zadumy i refleksji nad życiem. Słowo Boże, które usłyszymy, będzie zaproszeniem do odważnego popatrzenia na relacje do bliźnich: do współmałżonka, do dzieci, sąsiadów, kolegów w pracy i w szkole.

Góra kuszenia

Ewangelia pierwszej niedzieli Wielkiego Postu prowadzi nas razem z Panem Jezusem na górę. Chrystus w samotności przeżywa tam moment konfrontacji ze złem: „Zaraz też Duch wyprowadził Go na pustynię. Czterdzieści dni przebywał na pustyni, kuszony przez Szatana. Żył tam wśród zwierząt, aniołowie zaś usługiwali Mu” (Mk 1,12-13). Samotność jest symbolem czasu próby. Pan Jezus wchodzi w samotność, by jak każdy człowiek doświadczyć próby pokusy.

Próba (gr. diakrisi) jest związana ze szczególnym przeżyciem braku dobra. Człowiek cierpi z tego powodu. Jest poddawany badaniu. Jak się zachowa? Czy zda egzamin? W tym przeżyciu głębiej poznaje siebie i dobro, którego mu brakuje. W Biblii Pan Bóg poddaje próbie swoich wybranych, by głębiej poznać człowieka i jego miłość do Stwórcy (por. Pwt 8,2). Człowiek również sam siebie poddaje próbie, gdy podejmuje dialog z pokusą (por. Rdz 3,1-3). Wówczas pojawia się kusiciel, który pokazuje różne możliwości używania wolności poza Bogiem i Jego przykazaniami.

Największą próbą człowieka była pokusa w raju. Księga Rodzaju przedstawia dramat, jaki rozegrał się na początku stworzenia. Pierwsi rodzice poszli za pokusą węża, wierząc, że gdy poznają tajemnicę Boga, staną się jak On (por. Rdz 3,1-15). Pokusa okazała się iluzją. Adam i Ewa nie tylko nie stali się bogami, ale przez nieposłuszeństwo utracili przyjaźń Boga. Zaczęli się bać swojego Stwórcy i Ojca. Uciekli przed Nim i schowali się za krzewem. Nie potrafili rozmawiać z Bogiem. Konsekwencją braku zaufania do Boga i zerwania przyjaźni jest wzajemna nieufność między Adamem i Ewą. Dotyka ona dziś każdego człowieka jako brak zaufania w małżeństwie, w relacji do dzieci, w pracy i w szkole. Brak zaufania obserwujemy w polityce i w gospodarce. Przejawia się on jako agresja, pazerność i niechęć.

W kuszeniu na pustyni Pan Jezus staje wobec Szatana jak pierwsi rodzice wobec węża. Pokazuje, jak walczyć z pokusą. Zdecydowanie odrzuca wszelkie propozycje Szatana. Jest to zapowiedź ostatecznej walki, jaką Pan Jezus wyda złu na krzyżu. Przez śmierć i zmartwychwstanie pokona śmierć i grzech. Święty Piotr przypomina, że śmierć Chrystusa przyniosła nowe życie: „Chrystus bowiem również raz umarł za grzechy, sprawiedliwy za niesprawiedliwych, aby was do Boga przyprowadzić: zabity wprawdzie na ciele, ale powołany do życia duchem” (1 P 3,18). W ten sposób Pan Jezus przywraca pierwotny dialog z Bogiem.

Wezwanie do nawrócenia

Na początku Wielkiego Postu słyszymy z ust Chrystusa wezwanie do nawrócenia. Pan Jezus, pokonawszy Szatana na pustyni, uczy nas, jak walczyć z grzechem i jego konsekwencjami: „Czas się wypełnił i bliskie jest królestwo Boże. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię” (Mk 1,15).

„Czas się wypełnił” razem z przyjściem Pana Jezusa na ziemię. Ogłoszone przez Niego prawo miłości Boga całym sercem, całą duszą i całym umysłem oraz bliźniego jak siebie samego, a także prawo miłości nieprzyjaciół i przebaczenia są podstawą królestwa duchowego, które założył na ziemi. Od naszej współpracy, od przyjęcia Bożego prawa i zaangażowania się w jego realizację zależy, na ile królestwo Boże będzie widoczne we współczesnym świecie.

Wielki Post jest czasem głębokiej refleksji nad tajemnicą obecności Syna Bożego na ziemi. Pan Jezus przyszedł na świat, by pokazać każdemu z nas, jak nawiązać na nowo więź z Bogiem i jak odbudowywać wzajemną miłość i zaufanie. Drogą do osiągnięcia tego celu jest postawa nawrócenia i przyjęcia Ewangelii.

Nawrócenie (gr. metanoia) polega na całkowitej przemianie człowieka: jego sposobu patrzenia na świat i na siebie. Nawrócenie obejmuje nasze postawy wobec Boga, a więc modlitwę, udział we Mszy św., realizowanie Jego przykazań, które mają nam pomóc w codziennych zmaganiach z losem. Postawa nawrócenia zaczyna się od serca, które jest symbolem naszych uczuć, skrytych pragnień i ambicji. W sercu rodzą się decyzje woli, dzięki którym możemy trwać przy Bogu.

W postawie nawrócenia chodzi również o nowe spojrzenie na świat, które pozwala dostrzec w nim obecność Boga, kochającego Ojca. Z tego przeżycia rodzi się nowe spojrzenie na bliźnich: rodziców, brata, siostrę, kolegę w pracy czy w szkole.

Wejście w Wielki Post

Czas Wielkiego Postu wzywa nas do nawrócenia. Popiół, który przyjęliśmy w środę, jest przypomnieniem, że warto się zastanowić nad swoim życiem, popatrzeć na Chrystusa na krzyżu i odważnie pójść za Nim. Drogi wielkopostnego nawrócenia wyznacza cotygodniowa droga krzyżowa, gorzkie żale, rekolekcje wielkopostne. W nastrój refleksji nad męką Pana Jezusa wprowadzają nas pieśni wielkopostne.

Tradycja chrześcijańska podpowiada nam praktyki pokutne polegające na ograniczeniu przyjemności, by zbliżyć się do Chrystusa przyjmującego cierpienie biczowania, ukoronowanego cierniem, dźwigającego krzyż, cierpiącego z powodu pragnienia. W czasie Wielkiego Postu nasze towarzyszenie Chrystusowi cierpiącemu wyrażamy przez rezygnację z rozrywek, urządzania wesel, dyskotek. Możemy odmówić sobie używek: kawy, czekolady, cukierków, a zaoszczędzone pieniądze przeznaczyć na pomoc potrzebującym.

Chrystus spotykany na drogach Wielkiego Postu chce nam pokazać nowy sens i cel naszego ziemskiego wędrowania. Warunkiem podjęcia tej drogi jest gotowość do przemiany i cierpliwe szukanie Boga, który wychodzi nam naprzeciw.


Poprzednia strona: Wierność przymierzu, ks. Tomasz Jelonek
Następna strona: ŚRODA POPIELCOWA